Data produkcji opony: co musisz o niej wiedzieć?

Każda fabrycznie nowa opona oferowana w Europie ma na ścianie bocznej datę produkcji naniesioną w sposób niezacieralny. Data produkcji (umownie nazwana DOT) jest jednym z ważnych parametrów opony i powinniśmy zwracać na nią uwagę, również przy zakupie. Dlaczego to takie ważne, dlaczego DOT budzi często tyle kontrowersji i co powinniście wiedzieć o DOT przed zakupem opony? Chętnie odpowiem na powyższe pytania.

Zacznijmy od podstaw. Jak wszyscy wiemy na ścianie bocznej opony pojawia się szereg oznaczeń. Wśród nich zawsze znajdziemy oznaczenie rozpoczynające się od skrótu DOT i składające się z ciągu cyfr i liter. Z punktu widzenia konsumenta jest to jedna z kluczowych sygnatur na oponie.

Na podstawie tego oznaczenia (DOT-a) ustala się datę produkcji i tym samym wiek opony. Wbrew pozorom rozszyfrowanie DOT wcale nie jest trudne. Wystarczy po prostu poznać zasadę zapisu daty produkcji opony. Wszystko sprowadza się do czterech (lub trzech) cyfr.

Dla przykładu ciąg cyfr „2310” oznacza ni mniej, ni więcej to, że opona została wyprodukowana w 23 tygodniu 2010 roku.

3-cyfrowy DOT? Jak go odczytać?

Jako ciekawostkę dodamy, że na oponach wyprodukowanych przed rokiem 2000 data produkcji była zapisana 3 cyframi. Przykładowo liczba 129 zakończona niewielkim symbolem trójkąta (sygnatura dla lat 90.) mówi o tym, że model opuścił fabrykę w 12 tygodniu 1999 roku. Tak stare ogumienie na szczęście już rzadko pojawia się na naszych drogach, ale – niestety – na niektórych samochodach nadal można spotkać opony z 3-cyfrowym DOT-em.

O czym jeszcze, poza datą produkcji opony, informuje DOT?

Skrót DOT jest często utożsamiany tylko z datą produkcji opony. Jednak jest w nim zapisanych sporo innych informacji, chociaż mniej istotnych z punktu widzenia kierowcy. W tym tekście do tematu DOT podchodzimy kompleksowo, dlatego rozszyfrujemy tutaj jego wszystkie elementy.

Przykład oznaczenia: DOT HWF8 JT1R 1116

• Skrót DOT,

· HW – kod fabryki Barum Continental w Czechach,

• F8 – kod rozmiaru,

· JT1R – wartość opcjonalna dla potrzeb producenta,

· 1116 – data produkcji: 11 tydzień roku 2016.

Czyli jeszcze raz: dwa pierwsze znaki odnoszą się do fabryki, w której ogumienie zostało wyprodukowane. I tak zapis zaczynający się od symbolu np. A5 dotyczy fabryki Dębicy S.A. w Dębicy, a B5 fabryki Michelin w Olsztynie.

Dwa kolejne znaki stanowią dalszą część kodu producenta, a cztery kolejne są określane mianem wartości opcjonalnej dla potrzeb producenta (wartość opcjonalna nie pojawia się jednak za każdym razem). Z kolei cztery ostatnie cyfry są dokładnie tym, co zwyczajowo nazywamy DOT-em, czyli datą produkcji opony.

OK, skoro rozszyfrowaliśmy DOT i wiemy, jak poprawnie odczytać datę produkcji opony, to teraz warto wyjaśnić, o co w ogóle tyle szumu i dlaczego DOT jest tak istotny.

Data produkcji opony vs proces starzenia się gumy

Wszystko sprowadza się do faktu, że opony, jak większość otaczających nas rzeczy, starzeją się. Guma ulega naturalnym procesom starzenia, w wyniku których traci swoje właściwości, a opona przestaje oferować oczekiwane parametry. Odpowiednie przechowywanie i eksploatacja mogą te procesy spowolnić, ale nie da się ich zatrzymać.

Uznaje się, że mieszanka gumowa będąca budulcem ogumienia zachowuje swoje właściwości przez maksymalnie 10 lat od momentu wyprodukowania opony. Po tym czasie i pomimo np. prawidłowej głębokości bieżnika firmy zalecają wymianę opon na nowe. Z tym trudno się spierać.

DOT – data produkcji opony vs opony nowe

Jak na ironię DOT budzi najwięcej kontrowersji w przypadku nowych opon i często bywa przedmiotem nieporozumień na linii sklep z oponami–konsument. Na noweopony.pl do takich nieporozumień nie dochodzi, ale uznaliśmy, że i tak warto wyjaśnić kwestię, która wielu osobom spędza sen z powiek – DOT vs nowe opony.

Zasadnicze pytanie brzmi: czym jest opona nowa. Z rozmów z naszymi klientami wynika, że pojęcie opony nowej jest często źle interpretowane.

Zdarza się, że klienci za oponę nową uważają taką, której data produkcji przypada na bieżący rok kalendarzowy. Opony z DOT-em z roku ubiegłego albo sprzed dwóch lat w odczuciu niektórych klientów nie są już oponami nowymi. A to błędne założenie. Dlaczego?

Dlaczego nowe opony często posiadają „starsze” DOT-y?

Trzeba wyraźnie zaznaczyć, że żaden sklep z oponami nie ma fizycznej możliwości oferowania opon z DOT-em wyłącznie z bieżącego roku kalendarzowego. Szczególnie jeżeli mówimy o oponach letnich kupowanych na początku roku. Oczywiście takie „świeże” opony pojawiają się w ofercie, ale ich liczba jest ograniczona. Taka sytuacja wynika po prostu z procesu produkcyjnego i logistyki koncernów oponiarskich.

Konkretny model opony jest produkowany w różnych rozmiarach, z kolei każdy z rozmiarów jest produkowany w określonym czasie. Przez dany miesiąc fabryka produkuje np. tylko konkretny model w rozmiarze 195/55 R16.

Następnie konieczne jest dostarczenie opon do magazynów centralnych i dalej do sieci dystrybucyjnej oraz sklepów. Opony z Japonii spędzają na morzu nieraz po 1–2 miesiące, dlatego cała droga opony z fabryki do sklepu, łącznie np. z negocjacjami handlowymi, może trwać nawet kilka miesięcy. I nikt nie jest w stanie tego przyspieszyć. W efekcie w kwietniu czy maju roku 2019 trudno opony letnie wyprodukowane w 2019 roku będą raczej rzadkim rarytasem.

Data produkcji opony – jak długo opona pozostaje nowa?

Powstaje więc pytanie: czy fakt, że sklep oferuje opony ze starszym DOT-em, stanowi jakiś problem? Czy kupowanie opony wyprodukowanej wcześniej niż w bieżącym roku oznacza, że otrzymujecie gorszy produkt lub niepełnowartościowy?

Z technologicznego punktu widzenia odpowiedź jest prosta – absolutnie nie. Prawidłowo przechowywane nieużywane ogumienie jest w stanie zachować parametry fabryczne nowej opony przez trzy lata od daty produkcji. Co do tego wątpliwości nie mają nie tylko producenci.

Przedstawiciele Polskiego Związku Przemysłu Oponiarskiego ujmują to jeszcze bardziej obrazowo.

„Polski Związek Przemysłu Oponiarskiego przypomina, że kilkuletnie, nieużywane, odpowiednio przechowywane i wcześniej nie montowane opony są równie dobre jak nowe. To nie jest chleb czy bułki z krótką datą przydatności, które tracą swoje właściwości w krótkim czasie” – czytamy na stronie PZPO.

Zapisy prawne utrzymane w podobnym duchu znajdziemy chociażby w treści normy PN-C-94300-7: „Ogumienie. Pakowanie, przechowywanie i transport” z 7 lipca 1997 roku. Norma ta mówi: „ Opony do 3 lat od daty ich produkcji mogą być swobodnie wprowadzane, magazynowane, dystrybuowane i sprzedawane, zachowując jednocześnie wszystkie swoje parametry w zakresie bezpieczeństwa eksploatacji”. Tak jest w całej Europie.

Trzeba jednak pamiętać, że te 36 miesięcy to granica umowana, a nie sztywne wytyczne brane pod uwagę przy definiowaniu przydatności opon do sprzedaży. Oznacza to, że nie można dyskwalifikować opon starszych niż 36 miesięcy.

Zwróćmy uwagę, że cały czas mówimy tylko o dacie produkcji, ponieważ opony, w porównaniu np. do wyrobów spożywczych, nie posiadają daty ważności, gdyż nie są produktem, który łatwo się psuje.

„ Nowa opona nie oznacza tylko opony wyprodukowanej w danym roku, ale również kilka lat wcześniej, pod warunkiem odpowiedniego przechowywania i nie używania. Taka opona jest w pełni wartościowym produktem, który nie stracił swoich właściwości. Jest nowa dla użytkownika ” – podsumowuje PZPO.

Czy 3-letnia opona faktycznie jest jak nowa?

Fakt, że dobrze przechowywane opony zachowują parametry opon nowych trzy lata od daty produkcji potwierdzają badania przeprowadzone przez firmę Michelin.

Michelin we współpracy z ADAC przeprowadził porównanie opon magazynowanych przez 36 miesięcy z oponami z bieżącej produkcji. Po testach przyczepności czy drogi hamowania nie stwierdzono żadnych różnic w osiągach czy wytrzymałości.

Nowe opony a warunki przechowywania

Powyższe twierdzenia są prawdziwe tylko pod jednym warunkiem: że opony są przechowywane w profesjonalny sposób. Prawidłowe przechowywanie zgodnie z ustalonymi zasadami to klucz do tego, aby zachowały właściwości opon nowych. Składowanie opon na działce pod plandeką nie spełnia tych kryteriów.

Jako profesjonalny sklep z oponami z wieloletnim doświadczaniem doskonale zdajemy sobie z tego sprawę, dlatego przykładamy szczególną wagę do kwestii przechowywania opon. W nowoczesnych magazynach zapewniamy im warunki niczym w 5-gwiazdkowym hotelu. Dzięki temu macie pewność, że oferowane przez nas opony są nowymi, w pełni wartościowymi produktami, nawet jeśli DOT opony wskazuje produkcję w roku ubiegłym czy wcześniejszym.

Jednocześnie staramy się w pełni usatysfakcjonować Was oferowanymi przez nas oponami, żebyście nie musieli zawracać sobie głowy DOT-ami. Właśnie dlatego w naszym sklepie znajdziecie opony nie starsze niż dwa lata. Dwa lata dla odpowiednio przechowywanej opony naprawdę nic nie znaczy.

Rok produkcji w każdej chwili możecie znaleźć na karcie danego modelu opon.

Mówiąc o dacie produkcji opony (DOT) i jej wieku, musimy wspomnieć również o kwestii gwarancji.

Gwarancja na opony vs data produkcji opony

Wiemy już, że 3-letnia opona nadal jest oponą nową. Co jednak z jej gwarancją?

Patrząc na DOT przez pryzmat gwarancji, upływ czasu teoretycznie nie przemawia na korzyść kupującego, ponieważ gwarancja obowiązuje od daty produkcji opony. W praktyce okazuje się jednak, że właściwie nie ma to większego znaczenia. Obecnie wielu producentów wydłużyło gwarancję do 10 lat. Ochrona producencka, w przeciwieństwie np. do części mechanicznych, rzadko ma określoną cezurę na 2 lata. Na rynku ogumienia standardem jest minimum 5 lat, przy czym Michelin obejmuje swoje modele gwarancją 10-letnią, a Hankook dożywotnią, którą jest w stanie wygasić jest tylko graniczne zużycie bieżnika.

Niezależnie od tego w myśl ustawy z lipca 2002 r. „O szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej” każdemu konsumentowi przysługuje 2-letnia gwarancja na zakupione opony, liczona od daty ich zakupu.

Data produkcji opony – wniosek

Odpowiednio przechowywana opona zachowuje właściwości opony fabrycznie nowej przynajmniej przez trzy lata od daty produkcji (określonej przez DOT). Z uwagi na powyższe nie ma żadnych przeciwskazań do zakupu opon z DOT-ami wskazującymi produkcję w roku ubiegłym lub nawet dwa lata wcześniej.